باغ فین و حمام فین کاشان

باغ فین و حمام فین کاشان در 6 كیلومتری جنوب شهر كاشان در انتهای خیابان امیرکبیر فعلی و روستای فین کوچک قدیم قرار دارد و از با ارزش ‌ترین آثار تاریخی كاشان است بنای بر جای مانده باغ از دوران صفوی است كه بر روی بناهای دوره دیلمی ساخته شده و از لحاط باغ آرایی و آب رسانی دارای اهمیت ویژه‌ ای است بناهای این باغ شامل سر درب ورودی و برج و باروی آن، شتر گلوی صفوی در میانه باغ، شتر گلوی فتح علی شاهی و اتاق شاه نشین در جنوب خاوری باغ، موزه ‌در باختر باغ و حمام ‌های كوچک و بزرگ و كتابخانه در خاور باغ می شود.

حمام فین کاشان که در باغ فین قرار دارد همان مکان تاریخی است که ناصرالدین‌شاه در سال ۱۸۵۲ میلادی صدراعظم خود امیرکبیر را در آن به قتل رساند. وسعت باغ فین بالغ بر ۲۳ هزار مترمربع و شامل یک حیاط مرکزی است که به وسیله دیوار، بارو و برج های استوانه شکل محصور شده‌ است. در مقایسه با بسیاری از باغ‌ های ایرانی مشابه، باغ فین با آب قابل توجهی مشروب می‌ شود.

همانطور که ذکر شد وجود عناصر آب و درخت که عناصری پویا هستند در کنار ابنیه که عناصر ثابت معماری هستند، هویتی زنده به این اثر فرهنگی و تاریخی بخشیده‌ است. باغ فین یکی از مهمترین نمونه باغ‌های ایرانی است که همچنان زنده و پابرجاست. همچنین این باغ به خوبی روش ایجاد منظر فرهنگی را معرفی می ‌کند. همچنین کوشک قاجاری در باغ فین کاشان با نقاشی‌ های زیبای سقفی و دیواری نیز در انتهای باغ و خارج از محور تقارن باغ واقع است. حمام سلطنتی، موزه ملی، خلوت کریمخانی و اتاق شاه‌نشین بناهایی هستند که پس از دوران صفویه به ابنیه باغ افزوده شده ‌اند.

برخی منابع تاریخی قدمت این باغ را به دوران سلطنت آل‌بویه می ‌رسانند. به هرحال ساختمان باغ فین فعلی به دوران شاه ‌عباس اول نسبت داده شده است و میراث فرهنگی ایران طراح باغ را غیاث ‌الدین جمشید کاشانی می‌ داند. با این وجود منابع دانشگاهی طراح باغ را شیخ بهایی معرفی می‌ کنند. این اثر در تاریخ ۱۵ آذر ۱۳۱۴ با شماره ثبت ۲۳۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده ‌است و کار ثبت جهانی این اثر که از سال ۲۰۰۷ میلادی آغاز شده بود، چندین سال به طول انجامید و سرانجام در زمستان ۱۳۸۹، مرحله اول ثبت این اثر در فهرست میراث جهانی یونسکو به انجام رسید.

موزه ملی کاشان :

موزه ملی کاشان واقع در این باغ از سال ۱۳۸۵ تا سال ۱۳۸۹ تعطیل بوده و در بهمن ‌ماه ۱۳۸۹ مجددا دایر شده ‌است. امروزه بازدید از بخش‌ های گوناگون باغ امکان‌ پذیر است. این مجموعه، در کنار میدان نقش ‌جهان اصفهان و کاخ چهلستون اصفهان بیشترین بازدید کننده و گردشگر استان اصفهان را به سوی خود جلب می‌ نماید.

حمام فین کاشان :

در قسمت جنوبی باغ فین دو حمام وجود دارد که به حمام کوچک و بزرگ معروف است، حمام کوچک از آثار دوره صفویه و همراه با بنای اولیه باغ فین ساخته شده ‌است. حمام بزرگ در دوران قاجاریه به وسیله فتحعلی شاه ساخته شده ‌است.

حمام کوچک و عمارت سردر سایر ابنیه دوره صفوی را تشکیل می ‌دهند. حمام کوچک فین کاشان همانطور که گفته شد به خاطر قتل میرزا تقی ‌خان امیرکبیر صدراعظم ناصرالدین شاه قاجار در ۲۰ دی ۱۲۳۰ هجری خورشیدی مشهور است.

حمام بزرگ مخصوص امرا و حمام کوچک اختصاص به استفاده خدام داشته ‌است. در هر یک از حمام ‌ها قسمت هایی شامل ورودی، گرمخانه، آبنما، خزینه، محل نظافت و سربینه (رختکن) به چشم می‌ خورد. کانال هایی جهت تعویض آب خزینه ‌ها و حوضچه‌ ها در کف حمام ‌ها وجود دارد. دیوار حمام ‌ها با عایق رطوبتی مخصوص – ماسه، آهک یا ساروج – پوشانده شده‌ است. این حمام دارای دالان‌ها و راهروهای زیادی است و معماری زیبایی دارد..

چشمه سلیمانیه باغ فین کاشان :

در جنوب باغ فین چشمه آبی موسوم به چشمه سلیمانیه، با قریب به دوازده سنگ آب وجود دارد. آب آن فوق العاده صاف است ولی به واسطه داشتن بعضی املاح برای آشامیدن مناسب نیست. آب چشمه فین به واسطه كیفیت های خاص خود مانند صافی و پاكی و روشنایی كم نظیر و همچنین كیفیت ثابت و تغییر ناپذیرش همواره مشهور و ضرب المثل بوده است.

دسترسی به باغ فین کاشان :

دسترسی به باغ فین از طریق خیابان امیرکبیر صورت می‌پذیرد وسایل نقلیه عمومی از جمله مینی ‌بوس و سواری از مرکز شهر کاشان این دسترسی را تامین می‌ کنند.